Vẹo cột sống là tình trạng cột sống có đường cong bất thường, có thể gây đau và ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày. Trong đó, vẹo cột sống ở trẻ khá phổ biến và là mối quan tâm của nhiều bậc phụ huynh.
1. Vẹo cột sống là gì?
Trên mặt phẳng sagittal, cột sống của chúng ta không hoàn toàn ở vị trí thẳng đứng, nhưng có một số đường cong sinh lý. Ở tư thế thẳng đứng, nếu nhìn từ sau ra trước, cột sống từ trên xuống dưới là một đường thẳng.
Nếu nhìn từ bên từ trái sang phải (hoặc từ phải sang trái), cột sống của chúng ta có hai đoạn cong uốn cong về phía trước, đó là cột sống cổ và cột sống thắt lưng, và hai đoạn cong uốn cong về phía sau, đó là cột sống. cột sống ngực và vùng sacrococcygeal. Quá trình hình thành độ cong của cột sống diễn ra sau khi sinh.
Vẹo cột sống là một độ cong bất thường của cột sống. Những người bị vẹo cột sống phát triển các đường cong ở một hoặc cả hai bên của cơ thể và xương cột sống xoắn lại với nhau, tạo thành một đường cong hình chữ C hoặc S.
Vẹo cột sống có các mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, được phân loại như sau:
Nhẹ là từ 10-20 độ
Trung bình là từ 20-50 độ
Nghiêm trọng là khi độ cong lớn hơn 50 độ.
Vẹo cột sống phổ biến gấp đôi ở bé gái so với bé trai và xảy ra chủ yếu ở thanh thiếu niên trên 10 tuổi.
2. Nguyên nhân gây vẹo cột sống là gì?
Vẹo cột sống là một tình trạng ảnh hưởng đến khoảng 2% phụ nữ và 0,5% nam giới. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân của vẹo cột sống là không rõ (gọi là vẹo cột sống vô căn), chiếm tới 80% bệnh nhân vẹo cột sống.
Vẹo cột sống có thể được chia thành 3 loại như sau:
Vẹo cột sống phi cấu trúc: Là tình trạng cột sống cong nhưng không làm thay đổi cấu trúc và xoay đốt sống. Nguyên nhân do một chân ngắn hơn chân kia, thói quen ngồi, hoặc mang vác nặng gây ra trọng lượng không đồng đều hoặc co thắt cơ ở lưng.
Thần kinh cơ: Một tình trạng có vấn đề khi xương cột sống được hình thành. Xương cột sống không hoàn chỉnh hoặc chúng không thể tách ra trong quá trình phát triển của thai nhi. Loại vẹo cột sống bẩm sinh này phát triển ở trẻ em bị rối loạn như dị tật bẩm sinh, loạn dưỡng cơ, bại não hoặc hội chứng Marfan (một bệnh mô liên kết di truyền). Trẻ em mắc các tình trạng này thường phát triển một đường cong dài, hình chữ C và có cơ bắp yếu không thể giữ chúng thẳng lên.
Thoái hóa: Không giống như vẹo cột sống ở tuổi đi học, vẹo cột sống thoái hóa xảy ra ở người lớn tuổi. Điều này là do những thay đổi ở cột sống do viêm khớp làm suy yếu dây chằng bình thường và các mô mềm khác của cột sống kết hợp với gai xương bất thường có thể dẫn đến cong vẹo cột sống. Cột sống cũng có thể bị ảnh hưởng bởi loãng xương, gãy xương đốt sống và thoái hóa đĩa đệm.
Ngoài ra còn có các nguyên nhân tiềm ẩn khác của vẹo cột sống, bao gồm các khối u cột sống như u xương. Đây là một khối u lành tính có thể xảy ra ở cột sống và gây đau, đau khiến bạn nghiêng về phía đối diện để giảm lượng áp lực tác động lên khối u. Điều này có thể dẫn đến biến dạng cột sống.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cho rằng các yếu tố di truyền (di truyền), rối loạn cơ bắp và / hoặc chuyển hóa fibrillin bất thường có thể đóng một vai trò trong việc gây ra bệnh hoặc góp phần vào sự phát triển của vẹo cột sống.
3. Triệu chứng vẹo cột sống ở trẻ em
Những thay đổi trong đường cong của cột sống thường xảy ra rất chậm, khiến nó dễ bị bỏ lỡ cho đến khi nó trở thành một biến dạng nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng của vẹo cột sống ở trẻ em bao gồm:
Vẹo cột sống khiến đầu của trẻ nghiêng về phía trước hoặc sang một bên, với một hông hoặc vai cao hơn phía đối diện.
Nếu vẹo cột sống nghiêm trọng hơn, tình trạng này có thể khiến tim và phổi khó hoạt động bình thường hơn. Điều này có thể gây khó thở và đau ngực.
Trong hầu hết các trường hợp, vẹo cột sống ở trẻ em không gây đau, nhưng có một số loại vẹo cột sống có thể gây đau lưng, đau xương sườn, đau cổ, co thắt cơ và đau bụng.
4. Phương pháp chẩn đoán vẹo cột sống ở trẻ em
Để chẩn đoán vẹo cột sống ở trẻ em, bác sĩ sẽ quan sát đường cong của cột sống từ hai bên, trước và sau. Bạn sẽ được yêu cầu cởi áo từ thắt lưng trở lên để thấy rõ bất kỳ đường cong bất thường, dị tật hoặc vòng eo không đồng đều.
Bạn cũng sẽ được yêu cầu cúi xuống để cố gắng chạm vào ngón chân. Vị trí này có thể làm cho các đường cong xuất hiện rõ ràng hơn. Bác sĩ cũng sẽ nhìn vào sự đối xứng của cơ thể để xem hông hoặc vai hai bên có cùng chiều cao, nghiêng sang một bên hay không.
Sau khi thăm khám xong, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như;
Chụp X-quang: Vị trí chụp từ phía trước ở tư thế đứng để đo sự thẳng hàng, độ cong và sự cân đối của các phân đoạn cột sống, xương chậu và hông.
Chụp MRI hoặc CT: Nếu bác sĩ tìm thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào trong chức năng của dây thần kinh có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh khác về cột sống bao gồm chụp MRI hoặc CT để xem xét kỹ hơn về những thay đổi của xương và dây thần kinh của cột sống.
5. Điều trị cong vẹo cột sống trẻ em như thế nào?
Điều trị cong vẹo cột sống trẻ em thường sử dụng các biện pháp sau đây:
Thuốc: Để giảm cơn đau liên quan đến tình trạng vẹo cột sống, thuốc giảm đau là giải pháp đầu tiên áp dụng. Bạn nên đi đến các địa chỉ khám uy tín về xương khớp để được tư vấn cụ thể và kê đơn thuốc phù hợp.
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục có thể làm giảm các cơn đau do chèn ép cột sống gây ra, nhất là các động tác kéo cơ và kéo dài lưng. Đồng thời khi bạn vận động sẽ giúp duy trì một cơ thể khỏe mạnh, chống vẹo cột sống.
Tiêm thuốc vào cột sống: Đây cũng là một phương pháp giúp làm giảm đau khi các dây thần kinh ở cột sống bị chèn ép. Người bệnh sẽ được tiêm thuốc steroid và gây tê cục bộ trực tiếp vào vùng lưng để giảm đau trong một vài tuần hoặc vài tháng.
Áo nẹp chỉnh hình: Nẹp cột sống là phương pháp điều trị vẹo cột sống được ưa chuộng nhất hiện nay và thay thế được cho phẫu thuật, giúp ổn định cấu trúc ống sống và giảm đau bằng cách hỗ trợ từ bên ngoài. Mục đích của phương pháp này là ngăn chặn sự tiến triển và làm cải thiện độ vẹo cột sống (sửa được khoảng 50%). Thời gian mang nẹp từ 16 – 23 giờ/ngày, đeo liên tục cho tới 2 năm sau khi có kinh hay Risser 4 – 5 mang thêm trong 1-2 năm.
Phẫu thuật: Phương pháp điều trị này được chỉ định cho trường hợp vẹo cột sống lớn hơn 50 độ, điều trị bằng áo nẹp chỉnh hình không hiệu quả. Mục đích phẫu thuật là: Nắn chỉnh cột sống thẳng hết mức trong an toàn; giữ thăng bằng cho thân và khung chậu; duy trì nắn sửa bằng hàn xương; các phương pháp phẫu thuật được chỉ định; đặt dụng cụ lối sau và hàn sau; đặt dụng cụ lối trước và hàn trước; hàn trước kết hợp với đặt dụng cụ lối sau và hàn xương; tạo hình lồng ngực. Khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ sử dụng các kỹ thuật như cắt bỏ một phần xương trong đốt sống hay đĩa đệm, hợp nhất hai hoặc nhiều đốt sống với nhau để giảm áp lực lên dây thần kinh.
Sự thay đổi đường cong của cột sống thường diễn ra rất chậm nên dễ bị bỏ sót cho đến khi nó trở thành một biến dạng nghiêm trọng hơn. Do đó, khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu cong vẹo cột sống, phụ huynh nên đưa con đến cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Tham khảo thêm tại https://nhathuocaz.com.vn