Viêm amidan cấp tính là tình trạng sưng huyết của amidan khẩu cái, thường xuất hiện ở nhóm tuổi học đường khoảng từ 5-15 tuổi do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy, bài viết này sẽ đề cập đến nguyên nhân gây bệnh, các dấu hiệu nhận biết, và cách điều trị viêm amidan như thế nào?
1. Nguyên nhân và yếu tố thuận lợi gây viêm amidan cấp
Các nguyên nhân gây viêm amidan bao gồm vi khuẩn như liên cầu beta tan huyết nhóm A, haemophilus influenzae, tu cầu, xoắn khuẩn, và virus như cúm, sởi, ho gà. Các yếu tố thuận lợi bao gồm thay đổi thời tiết đột ngột, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói bụi, và điều kiện sinh hoạt kém vệ sinh. Sức đề kháng yếu và cơ địa dễ dị ứng cũng đóng vai trò quan trọng trong gây bệnh, cùng với việc có các ổ nhiễm khuẩn không được điều trị triệt để trong họng và miệng, như sâu răng, viêm lợi, viêm VA, và viêm mũi xoang. Đặc điểm cấu trúc khe kẽ, hốc của amidan cũng là nơi thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn.
Mọi độ tuổi đều có thể mắc viêm amidan, tuy nhiên, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên trong khoảng từ 5-15 tuổi.
2. Dấu hiệu nhận biết viêm amidan cấp
Dấu hiệu bắt đầu đột ngột với triệu chứng rét run, sốt từ 38 đến 39 độ C. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, ăn uống kém, tiểu tiện ít và sẫm màu, đại tiện thường táo bón. Có cảm giác khô, rát, nóng ở họng, đặc biệt là phía bên họng, vị trí của amidan khẩu cái. Các triệu chứng khác bao gồm đau họng khi nuốt và ho, viêm mũi, thở khò khè, ngủ ngáy, nói giọng mũi. Trong trường hợp viêm lan xuống thanh quản, có thể gây ho có đờm, đau, và giọng khàn.
3. Điều trị viêm amidan cấp
3.1. Nguyên tắc điều trị
Đối với viêm amidan cấp, điều trị chủ yếu là giảm triệu chứng, nâng cao thể trạng và chỉ sử dụng kháng sinh khi nghi ngờ nhiễm khuẩn hoặc đe dọa biến chứng.
3.2. Điều trị cụ thể
– Nghỉ ngơi, ăn lỏng dễ tiêu, uống nước nhiều.
– Giảm đau, hạ sốt khi sốt trên 38,5 độ C bằng Paracetamol.
– Sử dụng kháng sinh nhóm β lactam trong trường hợp nhiễm khuẩn, hoặc nhóm macrolid nếu có dị ứng.
– Nhỏ mũi bằng thuốc sát trùng nhẹ.
– Súc miệng bằng dung dịch kiềm ấm như bicarbonat natri, borat natri.
– Nâng cao thể trạng bằng cách bổ sung yếu tố vi lượng, sinh tố, và calci.
4. Biến chứng của viêm amidan
Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, viêm amidan có thể gây ra nhiều biến chứng như loét khe amidan, sỏi amidan, viêm tấy xung quanh amidan, viêm tấy thành bên họng, viêm họng mạn tính, viêm hạch cổ mạn tính, viêm mũi xoang, viêm tai giữa, viêm thanh khí phế quản, viêm khớp, viêm thận, viêm nội tâm mạc, và nhiễm khuẩn huyết.
5. Cách phòng bệnh
– Giữ vệ sinh môi trường sống, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu.
– Thực hiện biện pháp phòng tránh và bảo vệ bản thân khi có các vụ dịch liên quan đến đường hô hấp.
– Điều trị triệt để các bệnh lý mũi họng khác như viêm V.A, viêm mũi, và viêm xoang mạn tính.
– Tăng cường hoạt động thể dục, thể thao và sử dụng thuốc bổ để tăng cường sức đề kháng.
– Tiêm phòng đầy đủ.
Viêm amidan cấp có thể để lại nhiều biến chứng, vì vậy người bệnh không nên chủ quan và cần đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.