Rối loạn chuyển hóa, được biết đến như hội chứng X, là một tập hợp các yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường. Khi các yếu tố này kết hợp với nhau, nguy cơ mắc bệnh tăng lên đáng kể.
1. Khái niệm về hội chứng chuyển hóa:
Hội chứng chuyển hóa là thuật ngữ ám chỉ nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch và tiểu đường trong tương lai. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 20-30% dân số ở các nước phát triển mắc hội chứng này.
Nguyên nhân gây ra hội chứng chuyển hóa có thể là:
1.1. Đề kháng insulin:
Sự kháng insulin, mặc dù cơ chế chính xác vẫn chưa được hiểu rõ, có thể phát sinh do yếu tố gen hoặc ảnh hưởng từ môi trường. Insulin, một hormone được tuyến tụy tiết ra, giúp đưa glucose vào tế bào để sử dụng làm năng lượng. Nếu có sự đề kháng insulin, glucose không thể được tận dụng hiệu quả. Điều này khiến tuyến tụy phải sản xuất nhiều insulin hơn, nhưng vẫn không đủ để duy trì lượng glucose trong máu ở mức bình thường. Tình trạng này gọi là tiền đái tháo đường.
1.2. Các yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng chuyển hóa:
– Tuổi: Nguy cơ mắc bệnh tăng theo tuổi, với tỷ lệ cao hơn ở người lớn tuổi, mặc dù dấu hiệu của hội chứng chuyển hóa có thể xuất hiện ở người trẻ.
– Chủng tộc: Người châu Á và một số quốc gia như Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha có nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa cao hơn so với các chủng tộc khác.
– Thừa cân, béo phì: BMI > 23, đặc biệt khi có vùng bụng béo phì, tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.
– Tiền sử gia đình: Nguy cơ mắc bệnh tăng nếu có người trong gia đình mắc tiểu đường type 2 hoặc tiền sử của bản thân về đái tháo đường thai kỳ.
– Các tình trạng bệnh lý khác: Tăng huyết áp, hội chứng buồng trứng đa nang, những tình trạng này cũng làm tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa.
2. Yếu tố kết hợp dễ gây ra hội chứng chuyển hóa:
Các yếu tố sau khi kết hợp lại có thể tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa:
– Béo phì bụng, hình dáng hình quả táo.
– Rối loạn lipid máu: Tăng triglyceride, giảm HDL-C, tăng LDL-C.
– Tăng huyết áp: Huyết áp cao hoặc đã được chẩn đoán tăng huyết áp.
– Kháng insulin hoặc không dung nạp glucose: Cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả, dẫn đến tăng đường huyết.
– Tiền rối loạn đông máu: Rối loạn làm tăng khả năng đông máu, giảm khả năng phân giải cục máu đông, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu.
– Tiền viêm: Cao CRP trong máu, có thể liên quan đến rối loạn chuyển hóa lipid và viêm mạch, đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
3. Chẩn đoán hội chứng chuyển hóa:
Hội chứng chuyển hóa được chẩn đoán dựa trên các tiêu chí của WHO, bao gồm vòng bụng, đường huyết đói, HDL-C, triglyceride, huyết áp. Khi có 3 hoặc nhiều hơn các yếu tố này, hội chứng chuyển hóa đã được chẩn đoán.
4. Điều trị:
Điều trị tập trung vào giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch và tiểu đường, bao gồm kiểm soát cholesterol, huyết áp, tiểu đường, giảm cân và tăng cường hoạt động thể chất. Thay đổi lối sống và điều trị thuốc được áp dụng tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi bệnh nhân.
Tham khảo thêm tại https://nhathuocaz.com.vn https://bacsiviemgan.com